Dziedziczenie to proces prawny, który reguluje przekazywanie majątku po zmarłej osobie na rzecz jej spadkobierców. W Polsce zasady dziedziczenia są ściśle określone przez przepisy prawa cywilnego. Istnieją dwa główne sposoby dziedziczenia: ustawowe i testamentowe. Każdy z tych sposobów ma swoje specyficzne zasady i procedury, które warto znać, aby móc świadomie zarządzać swoim majątkiem i prawami spadkowymi.
Dziedziczenie ustawowe
Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił testamentu lub gdy testament jest nieważny. W takim przypadku majątek zmarłego jest dzielony zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Pierwszeństwo w dziedziczeniu mają najbliżsi członkowie rodziny, czyli małżonek oraz dzieci zmarłego. Jeżeli dzieci nie żyją, ich udział przypada wnukom. W dalszej kolejności do dziedziczenia uprawnieni są rodzice zmarłego, rodzeństwo oraz ich zstępni.
Warto zaznaczyć, że małżonek zmarłego zawsze dziedziczy część majątku, niezależnie od liczby innych spadkobierców. W przypadku braku bliższych krewnych, do dziedziczenia mogą być powołane dalsze osoby, takie jak dziadkowie, ciotki i wujowie oraz ich potomkowie. Jeśli zmarły nie miał żadnych krewnych, majątek przechodzi na rzecz gminy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarbu Państwa.
Dziedziczenie testamentowe
Testament to dokument, w którym osoba sporządzająca (testator) określa, jak ma być podzielony jej majątek po śmierci. Testament może być sporządzony w formie pisemnej, notarialnej lub ustnej. Aby testament był ważny, musi spełniać określone wymogi formalne. Najpopularniejszą formą jest testament własnoręczny, który musi być napisany odręcznie przez testatora, podpisany i opatrzony datą.
W testamencie testator może dowolnie rozporządzać swoim majątkiem, wskazując konkretnych spadkobierców oraz określając ich udziały w spadku. Może również ustanowić zapisobiorców, czyli osoby uprawnione do otrzymania określonych przedmiotów lub sum pieniężnych. Testament daje również możliwość ustanowienia wykonawcy testamentu, który będzie odpowiedzialny za realizację jego postanowień.
Warto pamiętać, że prawo spadkowe w Bielsku czy każdym innym mieście przewiduje instytucję zachowku, która chroni najbliższych członków rodziny przed całkowitym pozbawieniem ich udziału w spadku. Zachowek przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego, którzy zostali pominięci w testamencie lub otrzymali mniej, niż wynosi ich ustawowy udział.